Podatek wyrównawczy od 2025 roku – co muszą wiedzieć przedsiębiorcy?

Wraz z początkiem 2025 roku zaczęło obowiązywać nowe rozwiązanie w zakresie opodatkowania międzynarodowych przedsiębiorstw – tzw. podatek wyrównawczy (ang. Top-up Tax). To element globalnej reformy podatkowej OECD, znanej jako Pillar II (Global Minimum Tax), która ma na celu ograniczenie zjawiska unikania opodatkowania przez największe korporacje działające na skalę międzynarodową.

Na czym polega podatek wyrównawczy?

Podatek wyrównawczy to narzędzie umożliwiające opodatkowanie międzynarodowych grup kapitałowych w taki sposób, aby zapewnić minimalny poziom efektywnego opodatkowania – nie niższy niż 15%. Oznacza to, że jeśli dana grupa prowadzi działalność w kraju, w którym efektywna stawka CIT wynosi poniżej 15%, różnica będzie musiała zostać dopłacona w kraju siedziby grupy lub innej jurysdykcji zgodnie z przyjętymi zasadami.

Mechanizm opiera się na analizie efektywnej stawki podatku w poszczególnych krajach. Jeżeli poziom opodatkowania jest zbyt niski, odpowiednia jurysdykcja będzie miała prawo do nałożenia podatku wyrównawczego, aby „uzupełnić” należność do ustalonego minimum.

Kogo dotyczy nowy obowiązek?

Zgodnie z założeniami OECD i przepisami implementowanymi przez państwa członkowskie UE, podatek wyrównawczy obejmie:

• międzynarodowe grupy kapitałowe,
• których roczne skonsolidowane przychody przekraczają 750 mln euro (na podstawie danych z poprzednich dwóch lat obrotowych).

W praktyce oznacza to, że nowe regulacje będą miały zastosowanie do największych korporacji globalnych, takich jak spółki z sektora technologicznego, farmaceutycznego czy przemysłowego, które często optymalizowały swoje obciążenia podatkowe, korzystając z jurysdykcji o niskiej stawce CIT.

Małe i średnie przedsiębiorstwa nie są objęte nowym mechanizmem, ale powinny obserwować zmiany – nie można wykluczyć dalszego rozszerzania tego typu rozwiązań w przyszłości.

Skutki podatku wyrównawczego dla firm

Wprowadzenie globalnego podatku minimalnego niesie ze sobą istotne konsekwencje organizacyjne i finansowe dla podmiotów objętych nowymi zasadami:

🔹 Wyższe obciążenia podatkowe

Firmy działające w krajach o preferencyjnych stawkach podatkowych mogą spodziewać się dodatkowych dopłat wyrównujących poziom opodatkowania do 15%. W efekcie przestaje być opłacalne lokowanie zysków w rajach podatkowych.

🔹 Nowe obowiązki sprawozdawcze

Implementacja Pillar II wymaga szczegółowego raportowania danych finansowych i podatkowych w ujęciu krajowym (ang. jurisdictional reporting), co oznacza zwiększoną złożoność obowiązków rachunkowo-podatkowych.

🔹 Dostosowanie systemów księgowych

Systemy ERP i księgowe muszą umożliwiać kalkulację efektywnej stawki opodatkowania dla każdego kraju, w którym działa grupa. W wielu przypadkach niezbędna będzie rozbudowa lub aktualizacja oprogramowania.

Kiedy nowe przepisy wchodzą w życie?

W Polsce podatek wyrównawczy ma obowiązywać od 1 stycznia 2025 roku, zgodnie z unijną dyrektywą w sprawie minimalnego poziomu opodatkowania (tzw. Minimum Tax Directive – 2022/2523). Pierwsze rozliczenia i raporty będą składane w 2026 roku za rok podatkowy 2025.

Co powinna zrobić Twoja firma?

Jeśli jesteś częścią międzynarodowej grupy kapitałowej przekraczającej próg 750 mln euro rocznie:

✅ Przeprowadź analizę struktury podatkowej i efektywnych stawek CIT w poszczególnych jurysdykcjach.
✅ Zidentyfikuj potencjalne ryzyka związane z dopłatą podatku wyrównawczego.
✅ Zapewnij zgodność z nowymi wymogami sprawozdawczymi i księgowymi.
✅ Rozważ przegląd struktury holdingowej i rozliczeń wewnątrzgrupowych.